Konuyu ve Amacı Belirleme Kaynak Tarama
Durumların, olayların ve sorunların bütünü konu olarak adlandırılır. Her yazının konusu vardır. Konuyu belirlemek yazmanın altyapısını oluşturmanın ilk adımıdır. Konu sınırlandırılması yapılması gerekir. Konunun belirlenmesi ve ardından genelden özele bir sınırlandırma getirilmesi yazının ilk aşamasını kolaylaştıracaktır. Konunun belirlenmesiyle beraber amacının da belirlenmesi gerekir. Konusu ile birlikte amacına da özenle karar verilmelidir. Konu ve amaç açık bir şekilde aktarılmalıdır.
Kaynak Tarama
Araştırma yaparken kaynak taraması yapmak, yapacağınız araştırmada zaman, bilgi ve düzenli çalışma konularında fayda saylamaktadır. Bunun için oluşturulmuş olan yöntemlerin en önemlisi “SQ3R” tekniğidir. Bu tekniğin İngilizce açılımı Survey Question Read Recall Review’dır.
Göz gezdirme (Survey): Elinizdeki bir çalışmanın giriş ve sonuç bölümlerini okuyun bu okumanın sonunda elde ettiğiniz bilgilerin araştırma konunuza yardımcı olup olamayacağına karar verin. Eğer işinize yaramazsa ayrı bir klasöre kaydetmeyi sakın unutmayın.
Soru (Question) : Araştırma konusunda kendinize sorular sormak ortaya koyacağınız çalışmanın daha sağlıklı ilerlemesine yardımcı olacaktır.
Okuma (Read) : Bir metni okuduktan sonra metindeki hangi bilginin işimize yarayacağını ya da hangisinin yaramayacağını öğrenmek için metni öncelikle ayrıntıya inmeden kabaca okunması faydalıdır. Tekrar okuma sürecinde ise metin okunurken hangi bölümlerin işimize yarayacağını notlar alarak belirlenmelidir. Bu sayede okumadan sonra kargaşaya sebep olunmaz.
Hatırlama (Recall) : Araştırmanızda yararlanmak istediğiniz kaynakları ilk okumalarınızda tam olarak algılayamayabilirsiniz. Her okumada farklı bir özelliğine dikkat edeceğinizi unutmamanız gerekir. Bu nedenle elinizdeki okuma metninize biraz ara verdikten sonra tekrar okuyup çalışmanızda işinize yarayacak bölümleri kendi cümlelerinizle çalışmanıza katmanız daha sağlıklı bir çalışma yapmanıza yardımcı olacaktır.
İnceleme (Reveiw) : Metinden yaralandıktan sonra metni ve kendi çalışmanızdaki bölümü tekrar okuyarak karşılaştırma yapmalısınız. Bundan sonraki süreçte ise ana metinle kendi çalışmanız arasındaki ilişkiyi kontrol edebilirsiniz.
Belirttiğimiz araştırma aşamaları ilk bakışta uzun ve meşakkatli bir süreç gibi gelebilir. Ancak araştırma yaptıkça bu süreç kısalacak ve daha verimli çalışmalar yapmaya başlayacaksınız.
Bazı çevrim içi arama motorları
Uygun Kaynakları Belirleme Okuma Listesi Oluşturma
Araştırmanızla ilgisi bulunmayan çok fazla kaynakla karşı karşıya kalabilirsiniz. Bu bakımdan özetleme önemlidir. Kaynakları tarayarak işinize yarayanları seçmelisiniz. Konunuz, amacınız doğrultusunda kaynak taraması yapmalısınız. Aradığınız kaynağı bulduğunuzda bir klasöre kaydedip taramaya devam edebilirsiniz.
Akademik araştırmalarınız sırasında öğretim elemanı size daha önceden hazırlanmış olan bir okuma listesi verebilir. Sizin okumanız gereken bölümleri ,sayfa aralıklarını belirtebilir veya sizden künyelerini not almanızı isteyebilir. Künyeleri gerekli arama motorlarına girerek kaynakları edinmek önemlidir. Anahtar kelimeler belirlemeniz ve bu doğrultuda uygun kaynakları belirleyip okuma listenizi oluşturmanız gerekmektedir. Aradığınız bilgilerin bulunduğu kaynakları ayrı ayrı tasnif etmek, okumanızı kolaylaştırır, zaman kazanmanızı sağlar.
Okuma ve Not Alma
Üniversite öğrencileri metinleri not alarak daha iyi özetlerler. Çünkü metinleri Iyi anlarlar. Metinleri iyi anlamanın özelliği metindeki önemli yerleri not almaktadır. Not almak önemlidir. İyi taramanın yanında okuduklarınızı ne kadar anladığınız ve bunları ne ölçüde aktarabileceğiniz oldukça önemlidir. Okuduğunu aktarabilmek anlamanın göstergesidir. Okuduklarınızı not alırsınız. Notlarınızdan hareketle hatırlarsınız, hatırladığınız yerler varsa tekrar okursunuz. Araştırmamızda yer vereceğiniz kısımları genelleyerek yeniden kurarsınız. Akademik metinlerde dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan biri kaynak metindeki bilgileri doğrudan aktarmaktır. Bilgileri yeniden kurarak aktarmak gerekir.
Yazma İçin Taslak Oluşturma
Ne yazacağına karar veren kişi hangi dilde yazacağına ve hangi dile aktaracağına karar verir. Dilden çeviriler yapıp okumalar gerçekleştirerek de karar verilebilir. Daha sonra yazılanlar gözden geçirilir. Yazı ona göre şekillendirilir. Planlı yazma için gereklidir. Yazma taslağı oluştururken daha önce aldığınız notları ve okuduğunuz kaynakları sentezleyerek yazmak önemlidir. Kaynakların söylediklerini genellemek ve ardından yeniden kurmak gerekir. Oluşturduğunuz kaynakları uzman görüşüne sunmak, ondan fikir almak gerekir. Çünkü daha sonraki yazma deneyimlerinizden de olumlu yönde etki edebilir. Yazma taslağı akademik yazma konusundaki en büyük adımdır. Yazacağınız her şeyin iskelet yapısıdır. Akademik yazmanın sağlamlığı hazırlık sürecinin 6 basamağının etkili ve verimli şekilde düzenlenmesinden geçer.
ufuksezerkaynak@aydin.edu.tr